Czego dotyczy prawo autorskie?

Prawo autorskie chroni twórcę przed bezprawnym rozpowszechnianiem i korzystaniem z utworu, którego jest autorem. Daje mu również szereg uprawnień, takich jak prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu, prawo do nienaruszalności jego formy i treści oraz jego rzetelnego wykorzystania. Chcesz wiedzieć, co objęte jest prawem autorskim a co mu nie podlega? Przeczytaj artykuł i dowiedz się, w jakim przypadku twórcy przysługuje ochrona.

Czym jest prawo autorskie?

Prawo autorskie to zbiór norm prawnych, których celem jest zapewnienie ochrony twórczości naukowej, literackiej i artystycznej, a także ogół praw, które przysługują autorowi utworu i upoważniają go do decydowania o jego eksploatacji i czerpaniu z niego korzyści finansowych.

Prawa autorskie dzielimy na osobiste i majątkowe. Prawa autorskie osobiste to m.in. prawo do autorstwa utworu, prawo do oznaczenia utworu imieniem i nazwiskiem czy prawo do decydowania o jego pierwszym udostępnieniu. Prawa autorskie majątkowe obejmują m.in. prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu czy prawo do żądania zapłaty przez osobę, która te prawa naruszyła.

W Polsce zasady prawa autorskiego reguluje ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 1994 r.

Zbudujemy Ci stronę, która sprzedaje. Sprawdź jak.>> 

Co jest objęte prawem autorskim?

Zgodnie z ustawą przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Tak więc ochronie podlegają utwory posiadające cechy osobistej twórczości (takiej jak inwencja, samodzielność czy oryginalność opracowania), ustalone w jakiekolwiek postaci. Ustalenie może nastąpić zarówno za pomocą zdjęć, rysunków czy tekstu. Istotną rzeczą, o której powinniśmy pamiętać, jest fakt, że utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, nawet jeśli jest on nieukończony. Nie ma więc znaczenia, czy ustalenie następuje w postaci ostatecznej czy w postaci szkiców, planów, modeli itp. Znaczenia nie ma również to, czy utwór został stworzony dla celów artystycznych (powieść, gra komputerowa), czy praktycznych (wypisy szkolne, kalendarze, rozkłady kolejowe).

Ochroną są objęte utwory:

• wyrażone słowem, symbolem matematycznym, znakiem graficznym

• plastyczne

• fotograficzne

• wzornictwa przemysłowego

• lutnicze

• architektoniczne, urbanistyczne

• muzyczne i słowno-muzyczne

• sceniczne, choreograficzne, pantomimiczne

• audiowizualne

Co nie podlega prawu autorskiemu?

Prawo autorskie nie dotyczy przejawów działalności, które nie mają cech utworu, a więc nie mają indywidualnego charakteru lub nie zostały ustalone w żadnej materialnej, lub cyfrowej postaci. Ponadto ochronie nie podlegają:

• akty normatywne i ich urzędowe projekty – a więc ustawy, rozporządzenia, zarządzenia, porozumienia normatywne,

• urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole – a więc wszystko, co jest wytworem instytucji państwowych – opracowania, poradniki, orzeczenia sądowe, akta stanu cywilnego, zaświadczenia, formularze, znaki drogowe, odznaczenia, ordery,

• koncepcje matematyczne,

• opublikowane opisy patentowe lub ochronne – opisy zarejestrowanego znaku użytkowego lub znaku zdobniczego po dokonaniu ich publikacji,

• proste informacje prasowe – wówczas, gdy nie spełniają one kryteriów utworu, a więc gdy informacja o faktach jest wyrażona w sposób banalny i prosty i sprowadza się do przedstawienia określonego zdarzenia,

• postaci sceniczne i kabaretowe.

Z powyższych utworów można korzystać dowolnie. Należy jednak pamiętać, że fakt, że utwór nie jest objęty prawem autorskim, nie oznacza, iż jego rozpowszechnianie nie jest ograniczone innymi przepisami (np. odnośnie do dostępu do akt postępowania sądowego).

Źródło: prawo.sejm.gov.pl