Czym jest wypalenie zawodowe?

Twoja praca przestała sprawiać ci przyjemność? Siedzenie w biurze męczy cię psychicznie i fizycznie? To może być syndrom wypalenia zawodowego, który pojawia się, gdy walczymy z długotrwałym stresem, spędzamy w pracy zbyt dużo czasu i napotykamy na problemy z klientami czy współpracownikami. Przeczytaj, jakie są objawy wypalenia zawodowego i co jest jego przyczyną.

Przyczyny wypalenia zawodowego

Wypalenie zawodowe zazwyczaj nie ma jednoznacznej przyczyny. To długotrwały proces, na który wpływają zarówno czynniki zewnętrzne (jak presja czy konflikt ze współpracownikami), jak i wewnętrzne (np. skłonność do depresji).

Jedną z najczęstszych przyczyn wypalenia zawodowego jest długotrwały stres, skutkujący wyczerpaniem psychicznym i fizycznym. Może być on wywołany przez wiele czynników – napięte relacje z przełożonymi, rywalizację z innymi pracownikami czy dużą odpowiedzialność i presję. Przedłużający się stres, którego nie umiemy rozładować, powoduje przeciążenie układu nerwowego i objawia się m.in. bólem głowy i brzucha czy ogólnym złym samopoczuciem.

Inną przyczyną syndromu wypalenia zawodowego może być pracoholizm. Osoba, dla której praca jest najważniejsza, często obwinia się za niepowodzenia w firmie, pracuje zbyt dużo i zaniedbuje czas, który powinien być przeznaczony na odpoczynek i bliskich. Nieprawidłowa dieta i siedzący tryb życia, które często idą w parze z pracoholizmem, sprawiają, że stajemy się zestresowani i sfrustrowani. Przez to pracujemy jeszcze gorzej.

Wypalenie zawodowe pojawia się również w momencie, gdy mamy problem w kontaktach z przełożonym lub współpracownikiem albo – co gorsze – jesteśmy ofiarami mobbingu. Również brak możliwości rozwoju (szkoleń, kursów) i awansu sprawia, że coraz trudniej znaleźć nam motywację do pracy. Wykonywanie ciągle identycznych zadań i brak nowych wyzwań powodują niechęć do pracy i brak wiary w siebie i swoje umiejętności.

Zbudujemy Ci stronę, która sprzedaje. Sprawdź jak.>> 

Jak rozpoznać wypalenie zawodowe?

Wypalenie zawodowe jest stanem, w którym wykonywana do tej pory praca przestaje sprawiać przyjemność, staje się męcząca, powoduje wyczerpanie psychiczne i fizyczne. Jego objawy w każdym przypadku są inne, jednak najczęściej pojawiają się:

• problemy ze snem,

• problemy ze strony układu pokarmowego,

• bóle głowy,

• spadek odporności organizmu, ciągłe zmęczenie,

• większa skłonność do używek,

• rozdrażnienie, irytacja, trudności z koncentracją,

• przygnębienie i poczucie bezsilności, niskie poczucie własnej wartości,

• pogorszenie relacji ze współpracownikami, unikanie kontaktu z przełożonym,

• niechęć do wykonywania obowiązków, brak satysfakcji z pracy.

Fazy wypalenia zawodowego

Według psycholog Christiny Maslach wyróżnia się trzy fazy wypalenia zawodowego:

• stadium wyczerpania emocjonalnego – w tej fazie pracownik odczuwa nieustanne zmęczenie i wyczerpanie, zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Ma poczucie, że wykonywanie obowiązków służbowych go przerasta,

• stadium depersonalizacji i cynizmu – w tej fazie pracownik zaczyna odcinać się od współpracowników i klientów, swoje obowiązki wykonuje na „pół gwizdka”, nie angażuje się w swoją pracę,

• stadium braku poczucia osobistych osiągnięć i kompetencji w wykonywanej pracy – w tej fazie pracownik zaczyna negatywnie oceniać własne umiejętności i dokonania, zmniejsza się jego poczucie własnej wartości.

Kogo najczęściej dotyczy wypalenie zawodowe?

Z danych statystycznych wynika, że syndrom wypalenia zawodowego częściej dotyka kobiet, niż mężczyzn. Pojawia się on przeważnie w wieku 40-59 lat, chociaż obecnie, ze względu na długotrwały stres, narażeni są na niego również młodsi pracownicy.

W jakich zawodach najczęściej pojawia się wypalenie zawodowe? Chociaż syndrom wypalenia zawodowego może pojawić się  u każdego, istnieją zawody szczególnie narażone na wystąpienie jego objawów. Są to zawody związane z kontaktem z ludźmi i edukacją, takie jak nauczyciele, lekarze, pielęgniarki, pracownicy socjalni i psychologowie. Profesje te wymagają bowiem od ludzi stałej gotowości do pracy, nieustannego szkolenia i podejmowania trudnych decyzji.