Prawa autorskie w Internecie – jak ich przestrzegać?

Obecnie z Internetu korzystamy codziennie – robimy zakupy, zlecamy przelewy bankowe, szukamy informacji, pobieramy zdjęcia i dokumenty. Jednak czy wszystkie materiały, które ściągamy z sieci, są legalne? Czego dotyczą prawa autorskie w Internecie? Co grozi za ich naruszenie? Czy przestępstwa internetowe są ścigane? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w naszym artykule.

Prawo autorskie w sieci

Prawo autorskie to ogół praw, które przysługują autorowi utworu i upoważniają go do decydowania o jego wykorzystaniu i czerpaniu z niego korzyści finansowych. Dotyczą one każdego przejawu działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalonego w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Prawa autorskie obowiązują również w sieci. Nie ważne, czy pobieramy grafiki i memy, czy korzystamy z opublikowanych w Internecie książek — jeśli charakteryzują się one indywidualnością i twórczością, a więc w rozumieniu ustawy o prawie autorskim są utworem — powinniśmy korzystać z nich zgodnie z przepisami.  W tym celu przed użyciem danego utworu, należy sprawdzić jego licencję, która informuje, na jakich zasadach możemy go wykorzystywać. Licencje mogą być stosowane do dowolnych utworów, które podlegają prawu autorskiemu — tekstów, obrazów, dźwięków, materiałów wideo. Informacje o licencjach pojawiają się w regulaminie stron. Jeśli ich nie ma, warto skontaktować się z autorem utworu i ustalić, na jakich zasadach możemy z niego korzystać.

Zbudujemy Ci stronę, która sprzedaje. Sprawdź jak.>> 

Rodzaje licencji

W sieci możemy spotkać różne rodzaje licencji. Najpopularniejszymi licencjami są:

Licencja na wyłączność

Musi być zawarta na piśmie pomiędzy twórcą a podmiotem, który nabywa prawa do utworu.

Licencja nie na wyłączność

Nie musi mieć charakteru pisemnego – możemy ją zawrzeć np. poprzez zaznaczenie zgody na stronie WWW.

Licencja creative commons

Autor, który udostępnia dzieło na licencji CC, samodzielnie określa, na jakich zasadach dzieli się nią z innymi użytkownikami. Najczęściej jest to:

• uznanie autorstwa (licencja CC BY) – taki utwór można rozpowszechniać, kopiować, przedstawiać i opracowywać na jego podstawie inne utwory zależne pod warunkiem podania nazwiska autora,

• użycie niekomercyjne (licencja CC NC) – utwór objęty tą licencją można rozpowszechniać, kopiować, przedstawiać i opracowywać na jego podstawie inne utwory zależne pod warunkiem, że nie będą one wykorzystywane do celów komercyjnych,

• na tej samej zasadzie, co utwór oryginalny (licencja CC SA) – utwór objęty tą licencją można modyfikować i udostępniać na tej samej licencji, co utwór pierwotny,

• bez utworów zależnych (licencja CC ND) – utwór można kopiować, rozpowszechniać i przedstawiać tylko w wersji oryginalnej, nie można wykonywać utworów zależnych.

Co grozi za naruszenie praw autorskich w Internecie?

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim dozwolone jest nieodpłatne korzystanie z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Zezwolenia twórcy nie wymaga również przejściowe lub incydentalne zwielokrotnianie utworów, niemające samodzielnego znaczenia gospodarczego, a stanowiące integralną i podstawową część procesu technologicznego i mające na celu umożliwienie przekazu utworu w systemie teleinformatycznym pomiędzy osobami trzecimi przez pośrednika lub zgodnego z prawem korzystania z utworu.

Tak więc użytkownik może korzystać z utworu, który został czasowo skopiowany do pamięci RAM — wóczas nie będzie to uznane za naruszenie prawa autorskiego. Należy jednak pamiętać, że już udostępnienie zapisanego na dysku utworu, do którego nie nabyliśmy praw, jest nielegalne. Konsekwencją takiego działania może być nałożenie kary finansowej, a także kary pozbawienia wolności do lat 5. Odpowiedzialność za naruszenie prawa ponosi się bez względu na to, czy naruszenie było zawinione, czy nie. Nie ma znaczenia również fakt, że nie doszło do wyrządzenia szkody.

Źródło: prawo.sejm.gov.pl