Jakie są formy prawne działalności gospodarczej?

Jeśli zakładasz firmę, z pewnością zastanawiasz się, jaką formę działalności wybrać. Działalność gospodarcza w naszym kraju może być prowadzona w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, spółek prawa cywilnego lub prawa handlowego. Dowiedz się, jakie są rodzaje spółek w Polsce, czym się charakteryzują i na tej podstawie wybierz odpowiednią formę prowadzenia swojej działalności.

Jednoosobowa działalność gospodarcza

Ta forma działalność dedykowana jest mniejszym przedsiębiorcom. Uznawana jest za najprostszą i najszybszą do założenia – wystarczy wypełnienie wniosku CEIDG. Do wyboru jest kilka form opodatkowania – skala podatkowa (12 i 32%), podatek liniowy (19%), a także ryczałt ewidencjonowany czy karta podatkowa.

Zalety jednoosobowej działalności gospodarczej to:

• Brak kapitału zakładowego

• Możliwość wyboru uproszczonej księgowości

• Forma tania w utrzymaniu

• Możliwość korzystania z ulg czy uzyskania dofinansowania z urzędu lub dotacji unijnych

Do minusów tej formy można zaliczyć fakt, że odpowiadasz za długi firmy całym majątkiem, łącznie z małżonkiem. Dowiedz się więcej o jednoosobowej działalności gospodarczej.

Spółka cywilna

Zasady działania spółki cywilnej określa Kodeks cywilny. Spółkę prawa cywilnego mogą rozpocząć osoby fizyczne lub podmioty gospodarcze. Jest to najpopularniejszy rodzaj spółki, której założenie wymaga jedynie spisania umowy między wspólnikami, a także rejestracji wniosku CEIDG.

Jakie są zalety spółki cywilnej? To przede wszystkim solidarna odpowiedzialność wspólników, brak minimalnego kapitału założycielskiego, a także niskie koszty rejestracji. Wadą jest brak osobowości prawnej czy brak dokładnych regulacji prawnych co do rozstrzygania ewentualnych konfliktów. Przeczytaj, co warto wiedzieć o spółce cywilnej.

Spółki prawa handlowego

Spółki prawa handlowego dzielą się na spółki osobowe nieposiadające osobowości prawnej oraz spółki kapitałowe, które mają osobowość prawną.

Spółka osobowa ma prawo do zaciągania zobowiązań oraz nabywania nieruchomości czy praw rzeczowych we własnym imieniu. Może również prowadzić działalność pod własną firmą, ale nie ma osobowości prawnej.

Z kolei spółka kapitałowa w przeciwieństwie do osobowej ma osobowość prawną, kapitał zakładowy oraz majątek, który jest odrębny od majątku osobistego wspólników. Odpowiada ona całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. W dodatku kolejną różnicą jest wybór formy opodatkowania. W spółce osobowej podatnikami są wspólnicy, którzy mogą wybrać podatek liniowy. W spółce kapitałowej dochód opodatkowany jest 19-procentowym podatkiem dochodowym od osób prawnych, a zysk wspólników także podlega opodatkowaniu w wysokości 19%.   

Do spółek osobowych należą spółki jawne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne oraz spółki partnerskie. Spółki kapitałowe to spółka z o.o. oraz spółka akcyjna.

Chcesz zwiększyć ruch na stronie? Zbudować zaufanie klientów? Doradzimy Ci, jak to zrobić. Sprawdź>>

Spółka jawna

Spółka jawna należy do spółek osobowych. Spółki jawne to najczęściej średnie przedsiębiorstwa zatrudniające niewielu pracowników. Spółka jawna jest podobna do spółki cywilnej, ale jej działanie reguluje Kodeks spółek handlowych. Przedsiębiorstwo jest prowadzone pod nazwą spółki, która wymaga ujawnienia przynajmniej jednego nazwiska współwłaściciela. Każdy wspólnik wnosi swój majątek w takiej samej części jak pozostali wspólnicy, mogą to być m.in. gotówka, akcje lub prawa do nieruchomości i rzeczy ruchomych. Prowadzenie spraw spółki nie można powierzyć osobom trzecim.

Spółka komandytowa

Spółka komandytowa należy do handlowych spółek osobowych. Łączy cechy typowe dla spółki jawnej i komandytowej. Wyróżnikiem spółki komandytowej jest to, że może być założona przez przynajmniej dwie osoby. Jedna jest komandytariuszem, a druga komplementariuszem, który prowadzi sprawy spółki i bez ograniczeń jest odpowiedzialny za zobowiązania spółki. Pozostali wspólnicy, czyli komandytariusze, mają ograniczoną odpowiedzialność finansową do określonej wysokości.

Spółka komandytowo-akcyjna

Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową. Jak nazwa wskazuje, łączy cechy spółki komandytowej i spółki akcyjnej. Działanie takiej spółki opiera się na statucie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Podobnie jak w wypadku spółki komandytowej, są tu dwie kategorie wspólników – komplementariusze prowadzący i reprezentujący sprawy spółki i akcjonariusze, którzy dostarczają kapitał i mogą pełnić funkcję pełnomocnika. Warto pamiętać, że do utworzenia spółki potrzebny jest określony wkład, minimum 50 000 zł.

Spółka partnerska

Spółki partnerskie prowadzą osoby, które wykonują wolne zawody, czyli na przykład adwokaci, księgowi, lekarze, architekci. Wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne. Do utworzenia spółki partnerskiej nie jest wymagany minimalny kapitał. Do jej powstania niezbędna jest rejestracja w Krajowym Rejestrze Sadowym.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 

Spółka z o.o. jest to spółka kapitałowa, która ma osobowość prawną do prowadzenia działalności w imieniu kilku podmiotów. Taką spółkę mogą utworzyć osoby fizyczne, prawne i osobowe spółki handlowe. Liczba wspólników nie jest określona, może to być również jedna osoba. Wspólnicy spółki z o.o. nie odpowiadają własnym majątkiem za zobowiązania finansowe.

Najważniejszym organem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest zgromadzenie wspólników. Kolejne organy to zarząd oraz rada nadzorcza i komisja rewizyjna. Umowa współwłaścicieli powinna być utworzona w formie aktu notarialnego, a minimalny wkład wynosić 5 000 zł.

Spółka akcyjna

Spółka akcyjna należy do spółek kapitałowych z osobowością prawną. Jest uznawana za skomplikowaną i kosztowną, dlatego nie jest polecana dla osób stawiających pierwsze kroki w biznesie. Spółki akcyjne to zwykle duże i średnie przedsiębiorstwa. Minimalny kapitał zakładowy to 100 000 złotych. Spółkę akcyjną nadzoruje rada nadzorcza, która tworzy zarząd spółki zajmujący się prowadzeniem i reprezentowaniem interesów. Najważniejsze decyzje podejmuje walne zgromadzenie akcjonariuszy.